GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ
Girişimsel radyoloji, tanı ve tedavi için gerçek zamanlı tıbbi görüntüleme tekniklerini kullanan ve minimal invaziv prosedürler gerçekleştiren radyolojinin alt uzmanlığıdır. Girişimsel radyologlar iğneler, teller ve kateterler gibi çok küçük aletler kullanarak ciltteki bir iğne deliğinden vücuttaki hemen hemen her organa ulaşabilirler. Bu son teknoloji, damar hastalıklarından kanser tedavisine kadar vücuttaki çok çeşitli hastalıkların tedavisine olanak tanır.
Bugün, bölümümüzde uyguladığımız birçok girişimsel radyoloji işlemi bir zamanlar ancak cerrahi ile mümkündü. Ancak şu anda;
- Tüm tedaviler ince bir iğne deliğinden yapılır
- Tedavi riskleri ameliyata göre genelde daha azdır
- Geniş kesiler yoktur, daha az ağrı, risk ve daha kısa iyileşme zamanı ile işlemler tamamlanır.
- Hastaların normal yaşamlarına dönme süresi daha kısadır. Bazı durumlarda hastanede yatış olmaz.
Girişimsel radyolojik işlemler vasküler (Damar Hastalıkları ve Tedavisi) ve nonvasküler (Damar Dışı Girişimsel Radyoloji İşlemleri) olarak iki büyük gruba ayrılır.
Girişimsel radyologlar olarak avantajımız, en son vasküler ve nonvasküler tedavileri sağlamak için anjiografi, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve ultrason dahil olmak üzere gelişmiş görüntüleme modalitelerini kullanma yeteneğidir. Minimal invaziv cerrahinin öncüleri olarak tekniklerimizi açık cerrahi ihtiyacını ortadan kaldırmak ve daha kısa iyileşme süreleri sağlamak için kullanıyoruz. Girişimsel radyoloji zor ve karmaşık vakalarda nörologlar, onkologlar ve cerrahlarla işbirliği içinde çalışır ve hastalara son teknoloji tedavi seçenekleri sunar.
Girişimsel radyoloji tedavileri, kalp damarları dışında vücuttaki tüm damar hastalıklarının tanı ve tedavisini kapsar. Vasküler (damarla ilgili) girişimsel radyolojik işlemlerin en sık yapılanı tanısal klasik anjiografidir. Ancak asıl önemli olan kısmı görüntüleme teknikleri kullanarak yapılan tedavi edici işlemlerdir. Bunlar genel olarak daralmış veya tıkalı damarların açılmasını (balon anjioplasti (PTA), stentleme, pıhtı eritme / çıkarma) veya hastalıklı damarların kapatılmasını (Embolizasyon) içerir. Ayrıca bunların dışında yine damar içinden yapılan bazı kanser tedavileri vardır.
Girişimsel Radyoloji her organ ve tümörden yapılan iğne biyopsisi, apse drenajları, safra yolu ve idrar yolu tıkanmalarında geçici ya da kalıcı tedavileri sağlar. Özellikle karaciğer, kemik ve akciğer kanserlerinin bir kısmında kanser tedavisi yapar.
Tüm bu işlemler girişimsel radyoloji biriminde Girişimsel Radyoloji hekimlerince gerçekleştirilir.
Damar Dışı Girişimsel Radyoloji İşlemleri
İğne Biyopsileri
Vücuttaki hemen her doku, organlardan (Tiroid, akciğer, karaciğer, böbrek, pankreas gibi) ve tümöral oluşumlardan ameliyata ya da büyük işleme gerek olmadan görüntüleme yöntemleri yardımıyla çeşitli iğnelerle doku örneği alınması işlemidir. Tüm biyopsi işlemi sırasında vücudun içi görüntüleme yöntemleriyle görüntülenir ve iğne bu şekilde yönlendirilerek hedef organ veya oluşumdan biyopsi alınır. Biyopsi alınması birçok hastalıkta kesin tanıya ulaşılabilmesi amacıyla gerçekleştirilir ve bu nedenle de tedaviyi yönlendirmede büyük öneme haiz işlemlerdir.
Temel drenaj işlemleri:
- Safra yolları drenajı (biliyer drenaj) ve Biliyer Stent: Genellikle taş, tümör ve enfeksiyon gibi nedenlere bağlı safra yollarında tıkanıklığa bağlı sarılık oluşur. Perkütan biliyer drenajda görüntüleme eşliğinde deriden iğne ile girilerek safra yollarına ulaşır ve safra yollarına ucu dışarıda olan plastik tüp(kateter) ile safra drenajı dışarı alınır. Kalıcı drenaj için ucu dışarıda olan plastik tüp (kateter) çıkarılıp içeriye metal stent yerleştirilebilir.
- İdrar yolları drenajı (nefrostomi): İdrar kanallarında bir tıkanma olursa oluşan idrar birikerek böbrek toplayıcı sistemi ve idrar kanallarının genişlemesine ve uzun dönemde böbreğin fonksiyon bozukluğuna yol açar. Böbreğin idrarı oluşturup mesaneye gönderen toplayıcı sistemine bir tüp konarak idrar bir süreliğine dışarı alınır. Bu böbreğin ve böbrek kanallarının rahatlamasını sağlar. Altta yatan sorun çözüldüğünde tüp çıkarılır.
- Sıvı drenajları: Akciğer zarları arasında biriken, nefes almayı zorlaştıran ve karında biriken karında belirgin gerginleşme ve ağrı oluşturan sıvılar.
- Abse drenajları: Vücut içinde belirli büyüklüğe erişmiş tüm apseler eskiden ameliyatla şimdi tüp drenajları ile tedavi edilir.
Kist Tedavileri: Karaciğer ve diğer organlarda görülen parazit kisti olan kist hidatik ya da çok büyük karaciğer ve böbrek kistleri içine iğne ile girilerek boşaltılır ve kist içine ilaçlar verilerek tedavi edilir. Bu yöntemle böbrek kistleri, kist hidatik gibi bir zamanlar ancak cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilen hastalıklar, kolaylıkla ortadan kaldırılabilir.
Tümör tedavileri: Tümörlerde radyofrekans veya mikrodalga enerjileri bir iğne ile hastalıklı bölgeye, görüntüleme eşliğinde iletilerek yüksek ısı oluşturulmakta, bir diğer ifade ile tümör yakılarak ortadan kaldırılmaktadır. Bu yöntem özellikle karaciğer tümörlerinin tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Bununla birlikte potansiyel olarak bir çok tümörde kullanılabilecek bir yöntemdir.
Genel Girişimsel Radyoloji
- Perkütan biyopsiler
- Nefrostomi ve ureteral stent
- Kolesistostomi
- Perkütan transhepatik kolanjiografi (PTK)
- Safra yolları drenajı
- Santral venöz port
- Abdominal ve torasik sıvı drenajları
- Lenfanjiografi
- Abse drenajları
Nörovasküler
- Akut iskemik inme tedavisi
- Beyin anevrizma embolizasyonu
- Arteriovenöz fistul ve malformasyon (AVF ve AVM) embolizasyonu
- Karotis arter stentleme
- Spinal tümör embolizasyonu
Onkoloji
- Perkütan biyopsiler
- Santral venöz port
- Transarteryel Kemoembolizasyon
- Microwave ablasyon
- Radyofrekans ablasyon
- Abdominal ve torasik sıvı drenajları
- Renal Anjiomyolipom embolizasyonu
Kadın Sağlığı
- Uterin fibroid embolizasyonu
- Pelvik konjesyon sendromu tedavisi
Erkek Sağlığı
- Bening prostat hiperplazisinde (BPH) prostat arter embolizasyonu
- Varikosel embolizasyonu
Vasküler Malformasyonlar
Venöz Hastalıklar ve Variköz Venler
- Derin ven trombüsü tedavisi (DVT)
- Venöz anjioplasti
- Endovenöz lazer ablasyon tedavisi (EVLT)
- IVC filtresi
- Pulmoner arter trombüsü tedavisi
- Portal, splenik ve süperior mezenterik ven trombüsü tedavileri
Arteriyel Hastalıklar
- Tanısal anjiografi işlemleri
- Periferal arter hastalığı, anjioplasti ve stentleme
- Renal arter stentleme
- Vasküler malformasyon (anormal damar oluşumları) tedavisi
- Akut gastrointestinal sistem kanama tedavisi
Kronik Böbrek Hastalıkları ve Diyaliz
- Geçici ve Tunelli diyaliz kateteri
- AV Fistül bakımı
Karaciğer Hastalıkları
- Transjuguler intrahepatik portosistemik şant (TIPS)
- Parsiyel splenik embolizasyon
